DORDRECHT – De Dordtse molen Kyck over den Dyck (die ook vanuit Papendrecht goed te zien is) is vorige week woensdag stopgezet nadat een essentieel onderdeel van de centrale as, in molenaarstermen de koningspil, versleten bleek. Reparatiekosten lopen in de duizenden euro’s en als klap op de vuurpijl kan de molen de komende zes á zeven weken maar 20% van haar normale productie leveren.
Drie molenaarsleerlingen genoten vorige week woensdag op de vijfde verdieping van Kyck over den Dyck van een welverdiend broodje toen een hard en schril geluid de pauze ruw verstoorde. Een belangrijk onderdeel, dat de opgewekte energie van de wieken omzet naar de maalstenen, was na twintig jaar zo versleten dat het vervangen moet worden en dat duurt waarschijnlijk bijna twee maanden.
De wieken draaien binnenkort wel weer, maar de productie van graan, tarwe en bloem is met 80% verminderd. En dat is vervelend voor de stichting achter de molen, die eerder dit jaar nog een actiemaand aankondigde om het herstel van de voegen in de buitenste schil van de molen te bekostigen. Ook deze reparatie zal een kostbare aangelegenheid zijn, de stichting hoopt de duizenden euro’s die daarmee gemoeid zijn onder de onderhoudssubsidie te kunnen schuiven.
Stichtingsvoorzitter Theo Oostenrijk: “We schrokken toen we van het probleem hoorden. Én toen we de geluidsopname hoorden. Hier speelt een echt probleem! Draaien is, buiten het geluid, levensgevaarlijk vanwege de wrijvingswarmte en dus brandgevaar.” Binnenkort worden de wieken losgekoppeld van de defecte as, zodat de wieken in ieder geval weer kunnen draaien, zoals ze dat al ruim vier eeuwen hebben gedaan.
Ooit was de noordkant van het Eiland van Dordrecht bezaaid met molens, meer dan honderd stonden er. Nu is er dus maar één van over. De Kyck over den Dyck is volgens de overlevering al in 1612 gebouwd, in de vier eeuwen daarna heeft de maalmolen zijn broers en zussen om zich heen opgebouwd en afgebroken zien worden.
Vierhonderd jaar
In vierhonderd jaar heeft een molen veel onderhoud nodig, en hoe ouder de molen, hoe vaker dat noodzakelijk is. Hoewel het deel van de molen dat nu kapot is twintig jaar geleden nog vervangen is, moet dat nu dus alweer. Dat is niet vreemd, op het kleine stukje metaal waar het allemaal om draait staat permanent een druk van meer dan 1500 kilo. Als de wieken draaien levert dat wrijving op, wat uiteindelijk zorgt voor slijtage.
Vervelender is het feit dat het vervangen van het stukje metaal een hels karwei is, waar specialistisch materiaal voor nodig is. Daarvoor heeft stichting Kyck over den Dyck normaal gesproken een bouwpartner, maar die heeft nu bouwvakvakantie en moet daarna eerst naar andere molens waar reparatie noodzakelijk is. Daardoor duurt het nog minimaal zes tot zeven weken duurt voordat de molen weer terug is op volledig productieniveau. Tot die tijd moet er gewerkt worden met een kleine, elektrisch aangedreven maalsteen die maar een fractie van de normale productie levert.
De molen blijft nog wel open voor bezoekers en ook donaties voor het herstel van de voegen aan de buitenkant van de molen worden nog aangenomen.
Dit is een verhaal van Trevyn van Houwelingen voor onze mediapartner RTV Dordrecht.