Peter de Liefde: Bang

0
248
Foto: Hans Hulswit

Vanmorgen las ik in De Volkskrant de kop ‘AIVD: complottheorieën over kwaadaardige elites vormen bedreiging voor de rechtsorde’. Bij het lezen van deze kop en het eerste deel van het artikeltje slaakte ik een diepe zucht en allerlei clichés als ‘wat wonen we toch in een raar land’ en ‘waar gaat de wereld heen’ schoten door mijn hoofd.

Ik besloot om terug te gaan naar het begin van het stukje en het zorgvuldiger te lezen. In de eerste zin stond: “Inlichtingendienst AIVD schat dat ruim honderdduizend Nederlanders in meer of mindere mate geloven dat een kwaadaardige elite erop uit is om het volk te onderdrukken.” Oké, er zat nogal wat marge verstopt in deze zin. Ten eerste was het blijkbaar een schatting en ten tweede vroeg ik me af of honderdduizend eigenlijk wel veel is. Op mijn laptop in Excel rekende ik snel uit dat honderdduizend op zeventien miljoen mensen iets meer is dan een half procent. Een half procent! Ik vond het nog wel meevallen. Dat is slechts één op de tweehonderd! Ja, natuurlijk, iedereen komt wel eens een enkele keer iemand tegen op een verjaardag die in UFO’s gelooft. Dat was dertig of veertig jaar geleden ook al zo. Ik was niet onder de indruk van deze statistiek.

Maar misschien was dat geloof in vliegende schotels wat onschuldiger, bedacht ik. Tegenwoordig hoor je inderdaad dat sommige mensen geloven dat Mark Rutte leider is van een sekte die het drinken van het bloed van kleine baby’s als ritueel heeft.

De tweede zin luidde: “De populariteit van dergelijke complotten, die door anti-institutionele extremisten worden verspreid, vormen volgens de dienst ‘een ernstige dreiging’ voor de democratische rechtsorde. Ik heb het stuk twee of drie keer gelezen en ik vond werkelijk geen enkele onderbouwing voor dat laatste.

Ach, sinds de komst van sociale media is het veel makkelijker om groepen te vormen van gelijkdenkenden. Aan de andere kant zijn door die diezelfde sociale media dit soort groepen ook heel snel zichtbaar. De gekken vallen meer op. En een paar malloten zijn er altijd geweest.

Bangmakerij is het. Gelukkig is het nog steeds zo dat zelfs wanneer de politiek leider van een zeer snel gegroeide partij als Forum voor Democratie vreemde complottheorieën begint te ventileren, hij zijn electoraat weer vliegensvlug kwijt is.

Het jaarverslag van de AIVD is suggestief, tendentieus, en het trekt ongefundeerde conclusies. In feite lijkt het verdacht veel op een complottheorie.

Reageren kan via: peter.deliefde@rtvpapendrecht.nl