Omdat we het in deze uitzending van de Praatpaal (op 10 mei, red.) zouden hebben over de gekozen burgmeester, dacht ik nog eens na over de manier waarop wij onze leiders kiezen.
In de bestseller ‘De Meeste Mensen Deugen’ van Rutger Bregman die ik een jaar af wat geleden heb gelezen, herinnert de schrijver ons er aan dat de mens, toen hij een nomadenbestaan leidde en dus in groepjes van een man of tien over de aardbol trok de leider van zijn groep aanwees bij toerbeurt. Er werd geen status aan verbonden. ‘Sorry jongen, ’t is een rotbaan, maar iemand moet het doen.’
Dit kun je je nu niet meer voorstellen. In onze huidige cultuur is leiderschap verbonden met status die vaak ook bevestigd wordt door middel van een hogere beloning.
Blijkbaar was dat leiderschap vroeger iets wat je er bij deed. Dat het leiderschap bij toerbeurt wisselde was ook lekker praktisch. Het doet me denken aan de voetbaltrainer die bij het kiezen van de aanvoerder niet per se de beste voetballer kiest maar zijn keuze mede laat bepalen door de positie waarop de speler speelt. Dus vaak de centrale verdediger, centrale middenvelder of zelfs de keeper want die hebben het meeste overzicht op het spel. Toch hangt er wel status aan het aanvoerderschap, want soms benoemt de trainer een sterspeler die in de spits loopt om dat die een te hoge status wordt toegedicht om een aanvoerder boven zich te dulden. Of hij is bang dat die sterspeler anders vertrekt naar een andere club. Toch heeft dat ook wel weer iets praktisch.
De rol van burgemeester als zodanig hebben we ook best praktisch ingevuld. Hij of zij is eigenlijk alleen voorzitter van de vergadering en heeft alleen beslissingsbevoegdheid in de rol van hoofd van de brandweer en politie. Dat laatste is met name praktisch omdat bij die beslissingen weinig tijd is voor overleg.
Zou het mogelijk zijn om ook voor het kiezen van de burgemeester het model te volgen van onze nomadische voorvaderen? Waarom eigenlijk niet? Waarom rouleert het voorzitterschap niet gewoon tussen de raadsleden. Net zo goed als we bij een vergadering vaak een vrijwilliger vragen om even te notuleren kan ook het burgemeesterschap rouleren. Of hebben we behoefte om toch iemand te belonen met status? Of, ik hoor het u denken, moet de voorzitter iemand zijn die boven de partijen staat? Maar als dat zo is, waarom zijn die burgemeesters dan allemaal verbonden aan een partij?
Tijd om iets te veranderen lijkt me.
Reacties naar: peter.deliefde@rtvpapendrecht.nl