REGIO – Een huisarts krijgt anonieme telefoontjes. Soms wel vijf per dag. Ze weet niet uit welke hoek ze komen en voelt zich bedreigd. Ze is zelfs bang dat ze daardoor fouten gaat maken en patiënten in gevaar brengt. Pas na twee jaar wordt duidelijk wie er al die tijd heeft gebeld.
Huisarts Stephanie (*) uit een dorp op vijftien kilometer van Rotterdam is niet aanwezig in de zaal. Wel heeft ze al eerder een emotionele brief geschreven. “We hadden dagelijks te maken met iemand die belde. Ook op de spoedlijn. Dan lieten we alles uit onze handen vallen, soms ook als er iemand op de behandeltafel lag. Er was dan niks te horen aan de telefoon. Alleen maar ruis. Vaak vijf seconden lang.” Dat duurt van april 2020 tot en met februari 2022. Uiteindelijk wordt de arts zelfs privé op haar mobiele telefoon lastig gevallen.
Stephanie denkt in eerste instantie dat de bron ligt bij een mogelijk arbeidsconflict dat zou spelen binnen de praktijk. Aan justitie laat ze weten: “Het levert stress en angst op. Ik kan minder goede zorg leveren. Ik wil dat dit stopt en dat deze persoon berecht wordt.” De telefoontjes zetten ook de goede relatie met een collega onder druk. En ze voelt zich niet meer veilig, zelfs niet thuis.
Privacy
De politie neemt de zaak serieus en gaat op onderzoek uit. De belletjes zijn anoniem en daardoor moeilijk te traceren. Ook loopt de politie op tegen een muur van privacy. In Nederland hoeft een telefoonmaatschappij niet zomaar alles te delen. Het telefoonsysteem van de praktijk geeft geen soelaas. Ondertussen gaat het bellen onverminderd voort.
Via de mobiele telefoon van de huisarts komt het proces uiteindelijk in een stroomversnelling. Er worden nu ook voicemail-berichten ingesproken. Begin van dit jaar is er een doorbraak in het onderzoek en kan de politie vertellen wie er in beeld is. Als de huisarts de naam van de vermoedelijke beller hoort, valt er niet direct een kwartje. Dat kwartje valt vervolgens wel als ze nog eens luistert naar de stem op de voicemail. Ineens weet ze weer wie die persoon is.
‘Blij dat het uit kwam’
Naast de afwezige huisarts is er nog iemand niet bij in de rechtszaal in Dordrecht. Dat is de 64-jarige mevrouw Groeneveld(*). Haar advocaat verklaart de afwezigheid. “Mijn cliënt is aan bed gekluisterd, daarom is ze er niet. Ik spreek haar regelmatig. Dan betuigt ze spijt.” Mevrouw Groeneveld is de persoon die honderden keren zwijgend heeft gebeld naar huisarts Stephanie.
Dat bekent ze overigens niet meteen als de politie bij haar voor de deur staat. Pas in gesprek met de reclassering neemt mevrouw Groeneveld haar verantwoordelijkheid. Haar advocaat zegt in de rechtszaal: “Ze was blij dat het uitkwam. En ze is blij dat we er nu een punt achter kunnen zetten. Het sleept. Mijn cliënt is geschrokken van wat het allemaal los heeft gemaakt.”
In grote letters hangt het woord ‘waarom’ boven de Dordtse rechtszaal. Waarom doet iemand dit? De advocaat verwoordt dat kort, maar krachtig. “Mevrouw was boos en teleurgesteld over haar behandeling. Het was een wanhoopsdaad.” De rechter reageert. “Maar waarom dan niet zeggen: ik ben ontevreden? Ik kan me voorstellen dat je hier last van krijgt.” Ze doelt op de huisarts die letterlijk niet weet waar ze het zoeken moet.
De advocaat is het daarmee eens en wil het niet mooier maken dan het is. “Dit is iets anders dan een boze patiënt. Dit is een onbestemde dreiging.” Mevrouw Groeneveld ziet dat nu zelf ook in en heeft excuses gemaakt aan de huisarts. De lijken gemeend, wordt gezegd in de rechtszaal. De rechter heeft goede hoop dat het niet nog een keer gebeurt. “Mevrouw houdt zich in ieder geval aan het inmiddels opgelegde contactverbod.”
‘Tragische zaak’
Ook al is ze er zelf niet bij, beetje bij beetje horen we toch meer over het waarom van mevrouw Groeneveld. Dat is geen situatie om vrolijk van te worden. Ze heeft meerdere tumoren in haar lichaam, ligt op bed en kan maar op één vast uur worden gebeld door haar advocaat. Daarnaast heeft ze schulden waar haar partner niets van weet en is ze bij justitie in beeld als ‘geldezel’. Ze is bovendien al jaren arbeidsongeschikt. “Het gaat niet goed en ze dreigt kopje onder te gaan”, zegt haar advocaat.
De zaak ontspoorde toen mevrouw Groeneveld ontevreden was over de zorg van huisarts Stephanie en overstapte naar een andere dokter. Toen ze door haar slechte gezondheid nergens een lening voor een auto kon afsluiten is ze zonder het te weten in zee gegaan met een foute partij uit België, luidt het verhaal. De ‘lening’ kostte haar duizenden euro’s en bezorgde haar de verdenking van medeplichtigheid aan witwassen. Haar bankrekening lijkt te zijn misbruikt. Mogelijk reageerde ze al die malaise af op haar voormalige huisarts.
De officier van justitie begint aan zijn verhaal. Er klinkt mildheid in zijn stem. “Dit is een tragische zaak wat mij betreft. Voor de huisarts, maar ook voor de verdachte. Toch moet er straf worden opgelegd. Als je de brief van het slachtoffer leest, besef je hoe erg het was. Dit moet traumatisch zijn geweest. Werkstraf is niet aan de orde bij mevrouw, daarom eis ik twee maanden voorwaardelijke gevangenisstraf. Verder zal mevrouw zich wat mij betreft aan een aantal voorwaarden moeten houden. Het liefst wil ik direct beginnen met begeleiding.”
Het gebruikelijke gevecht tussen de officier en de advocaat blijft vervolgens uit. “Ik kan een heel verhaal houden, maar wat voor reactie moet je hier nu op geven? Ik ga akkoord met de voorwaarden. Ze heeft nu hulp nodig.” Mevrouw Groeneveld zelf is er niet om te reageren. Daarmee is het laatste woord aan de rechter.
Het vonnis
“Er is best wel begrip op te brengen als iemand veel hulp behoeft en zich niet begrepen voelt”, zegt de rechter als ze aan haar vonnis begint. “Maar dit is niet de manier om met je onvrede om te gaan. De vraag is nu hoe we de hulpvraag in het vat gaan gieten. Ik ga daarin mee met de officier gezien de impact die het heeft gehad op de huisarts.” Dat betekent dat mevrouw Groeneveld een voorwaardelijke gevangenisstraf van twee maanden krijgt, dat ze zich moet blijven melden bij reclassering om te vertellen hoe het met haar gaat, dat ze schuldhulpverlening krijgt en dat het contactverbod met de huisarts in stand blijft. De huisarts heeft niet gevraagd om een schadevergoeding en krijgt die dus ook niet.
*De naam van de huisarts en het slachtoffer zijn gefingeerd. Hun echte identiteit is bij de redactie van Rijnmond bekend.
Dit verhaal is geschreven door Maurice Laparlière voor onze mediapartner Rijnmond.