REGIO – Het RIVM gaat onderzoeken of het veilig is om te zwemmen in het Lammetjeswiel in Alblasserdam. Dat is nu nog niet onderzocht. Er is eerder alleen gekeken hoeveel giftig GenX en PFAS er in het water zit en of dat voldoet aan de norm. “Je kunt dan niet zien hoeveel water iemand binnenkrijgt en hoe veilig het precies is.”
Het instituut gaat het onderzoek op korte termijn doen. Normaliter gebeurt dit pas na formele opdracht van de politiek of waterschappen. Daar gaan ze nu niet op wachten. “Er is zoveel onrust dat we de mensen duidelijkheid willen scheppen. “
In het zwemwater van het Lammetjeswiel in Alblasserdam, hemelsbreed zo’n 8 kilometer van de fabriek van Chemours, is het PFOA-gehalte 250 keer te hoog, en het PFAS-gehalte zes keer. Dat blijkt uit metingen van het waterschap. De giftige chemische stoffen zijn afkomstig uit de Chemours-fabriek in Dordrecht.
Lammetjeswiel: zwemmen in vergiftigd water
Milieuchemicus Chiel Jonker van de Universiteit Utrecht zou zelf niet in het Lammetjeswiel gaan zwemmen en het zijn kinderen ook niet toestaan. “Zulke hoge PFAS-concentraties heb ik nog nooit gezien in recreatieplassen”, zei hij tegen Zembla. Dit onderzoeksprogramma bracht de metingen naar buiten.
“Ik vind het absurd dat dit niet bekend is en dat mensen gewoon zwemmen in deze plas.”
Zwemadvies is nu nog positief
Het huidige positieve zwemadvies van de provincie Zuid-Holland wordt gebaseerd op het rapport ‘Risicogrenswaarden voor PFOA PFOS en GenX in zwemwater en vis uit 2020’. In het rapport staat dat de risicogrenswaarden voor zwemwater niet worden overschreden. Maar dat rapport is achterhaald, stelt het RIVM. De gehanteerde norm is al in 2021 aangescherpt door de Europese Voedselveiligheidsautoriteit (EFSA – Europese Voedselveiligheidsautoriteit).
Opvallend is ook dat in dit oude rapport al gezegd werd dat aanvullend onderzoek naar zwemmen in het water rondom Chemours nodig is. Dit om echt vast te kunnen stellen of het veilig is om te zwemmen in deze plassen.
Dat onderzoek gaat er nu, drie jaar na dit advies, ook echt komen. Het Lammetjeswiel wordt in iedere geval onderzocht. Het is nog niet zeker of andere zwemplassen ook meegenomen worden in het onderzoek. De vaart waarmee zaken nu worden opgepakt is direct het gevolg van de Zembla-uitzending.
Reactie Alblasserdam
De burgemeester van Alblasserdam, Jan Willem Boersma, is blij met het onderzoek naar de zwemkwaliteit van het Lammetjeswiel. “Zij nemen verantwoordelijkheid en pakken het initiatief om onderzoek te verrichten. Om zo de inwoners duidelijkheid te geven. Daarmee plaatsen zij het belang van inwoners boven procedures.”
Dit is een verhaal van Esther Schalkwijk voor onze mediapartner Rijnmond.