REGIO – ‘Deze uitspraak is cruciaal, we krijgen erkenning’, zeggen gemeenten over PFAS-overwinning. “Chemours moet gaan betalen voor de schade die is aangericht”, zegt wethouder Roelant Bijderwieden van Sliedrecht. “We voelen ons enorm gesteund door deze uitspraak.” Daarmee vertolkt hij ook het gevoel van Dordrecht, Papendrecht en Molenlanden over hun juridische overwinning op Chemours. Het bedrijf laat weten bij te willen dragen aan een gemeentelijk fonds om de PFAS op te ruimen.
De gemeenten hebben lef getoond”, zegt advocaat Erward Brands tijdens een speciaal ingelaste persconferentie. “Deze procedure is geen gebaand pad. Chemours had vanaf 1984 kunnen weten dat de emissie via de lucht op gemeentelijke percelen is beland. Dat niet verwijderen is onrechtmatig.” Daarmee bedoelt de raadsman van de vier gemeenten dat het chemiebedrijf fout zat.
De civiele rechtszaak loopt al jaren en is aangespannen door de gemeenten. Inzet is de decennialange uitstoot van de schadelijke chemische stof PFAS. Volgens de rechter wisten Chemours en voorganger Dupont in periode van 1984 tot 1998 van de gevaren, maar informeerden ze de vergunningverlener niet. Over de periode na 1998 is volgens de rechter onvoldoende duidelijk over de schadelijkheid van de toen gebruikte stoffen.
“Chemours heeft belangrijke informatie die zij kregen uit de Verenigde Staten niet gedeeld met de vergunningverlener en de gemeente”, zegt persrechter Astrid Lablans. Ze hebben ook hun uitstoot niet gestopt. Dat hadden ze wel moeten. In een memo werd gewaarschuwd voor de risico’s. De consequentie is dat Chemours schuldig is voor de schade die de gemeente heeft geleden. Welke schade dat is, gaan we nu uitzoeken.” De sfeer tijdens de persconferentie in het stadhuis van Dordrecht is opgelucht en soms bijna beduusd. “Om hoeveel geld het nu gaat, valt nog moeilijk te zeggen”, zegt Roelant Bijderwieden van Sliedrecht. “Er is een grote stap gezet en er gaat nu een traject starten”, reageert wethouder Tanja de Jonge van Dordrecht. Ze wijst er verder op dat nader onderzoek moet worden gedaan naar de precieze effecten van PFAS in het bloed. En ook: “Het stopt nu nog niet. Het gaat ook om de huidige uitstoot.”
‘Goede buur’
Wethouder Arjan Kosten van Papendrecht wijst op andere gemaakte kosten die mogelijk kunnen worden verhaald: die van particulieren, moestuinierders en fruittelers. Jan Lock van de gemeente Molenlanden: “Als Chemours actie onderneemt en schoonmaakt, is het wat ons betreft een goede buur.”
Tijdens de persconferentie komt het nieuws binnen dat Chemours technische en financiële ondersteuning wil geven aan de gemeente om de PFAS te saneren. Zo wordt zwemmen in recreatiegebied De Merwelanden bij de fabriek nog altijd ontraden. Dat nieuws valt ogenschijnlijk goed bij de aanwezige wethouders. ‘De betrokken gemeenten zijn steeds zeer actief geweest in het vinden van een oplossing voor de zorgen van omwonenden over het verleden. We kijken er naar uit om samen met hen, in deze volgende fase, tot een goed resultaat voor alle partijen te komen’, schrijft Chemours in een reactie.
‘Opsteker’
Ook buiten het stadhuis is de sfeer opgelucht. “Dit is een enorme opsteker”, zegt PFAS-activist Joop Keesmaat. “Deze uitspraak lijkt me heel logisch. Maar gelijk krijgen is soms nog een tweede. En dit is natuurlijk ook nog maar een tussenvonnis. Ik sluit niet uit dat er hoger beroep komt en dat we bij de Hoge Raad eindigen. Dan kan het zomaar 2028 of 2029 zijn.”
Dat Chemours bereid zegt te zijn met de gemeente samen te werken hoort hij aan met enige reserve. “Ik heb wel vaker zulke beloften gehoord. Ik hoop dat ze de grond saneren zodat mensen straks weer uit hun moestuin kunnen eten. Maar laat ze eerst maar eens beginnen met nog meer investeren in hun eigen fabriek zodat de uitstoot stopt.”
Dit is een verhaal van onze mediapartner Rijnmond.