REGIO – Patiënten die niet komen opdagen in het Albert Schweitzer ziekenhuis terwijl ze wel een afspraak hebben, moeten een boete krijgen. Die stelling nam financieel topman Diederik Zijderveld vorige week in. Ruim 10.000 keer per jaar komen mensen niet naar een afspraak in het ziekenhuis. Te vaak, vindt Zijderveld. In die tijd hadden andere mensen geholpen kunnen worden.
Het is overigens nog niet zeker dat het ziekenhuis ook daadwerkelijk boetes gaat uitdelen voor no-show. Het voorstel moet eerst nog besproken worden met het bestuur en met de cliëntenraad. Die raad vindt dat er voorzichtig omgegaan moet worden met het ‘zomaar’ uitdelen van boetes. “We moeten duidelijk krijgen waar we het hier over hebben”, zegt Richard Baan, voorzitter van de cliëntenraad. Die raad bestaat uit mensen die zelf patiënt zijn of zijn geweest in het ziekenhuis. “Het is belangrijk om eerst te kijken naar een alternatief voor je een factuur stuurt. En daarnaast willen we informeren bij andere ziekenhuizen die werken met deze methode.”
Dat standpunt hebben ze ook verwoord in een brief, die ze na hun vergadering naar het bestuur hebben gestuurd. Inmiddels hebben er ook gesprekken plaatsgevonden met de leiding van het ziekenhuis.
No-show is niet nieuw, wel een probleem
Eerder liet een woordvoerder van het Albert Schweitzer ziekenhuis al weten dat het niet komen opdagen bij een afspraak geen nieuw fenomeen is, maar dat er nu wel reden is om aan de bel te trekken. “Het percentage no-show ligt al jaren op zo’n 3 à 5 procent, maar omdat het steeds drukker wordt in de zorg en de capaciteit schaars is, willen we er nu iets aan doen”, zegt Frank van den Elzen. “Een andere reden om er nu op over te gaan, is dat mensen tegenwoordig via mail en sms een reminder krijgen van hun afspraak en deze ook nog in het online patiëntenportaal kunnen zien. Dus vergeten zou niet meer hoeven gebeuren.”
De cliëntenraad snapt het standpunt van het bestuur en heeft er begrip voor. “Goede zorg is nu eenmaal duur. En no-show is een punt. Maar laten we eerst kijken waar we mee te maken hebben, of het om een bepaalde groep gaat”, zegt Baan. Nu is het zo dat als iemand niet komt opdagen, er een volgende afspraak wordt ingepland. “Als iemand dan weer niet komt, zou je een factuur kunnen sturen”. Maar daarbij moet wel nuance worden aangebracht, wat betreft Baan. Hij denkt daarbij aan patiënten van bepaalde afdelingen, bijvoorbeeld die van geriatrie of oncologie.
De reactie van Dordtenaren: heb begrip voor de situatie
Dordtenaren die wij vroegen naar hun mening op onze sociale media-kanalen reageren verdeeld op de plannen: ongeveer de helft is voor het invoeren van een boete, de andere helft tegen. Een veel gehoord argument om de boete niet in te voeren is dat patiënten ook moeten wachten, een dokter is ook weleens te laat. “Overdreven dit. En andersom dan, als je als patiënt veel te laat geholpen wordt?”, laat Jolanda weten. En “Beboeten is geen oplossing. Doktoren zijn ook te laat of lopen in spreekuur uit krijgen die dan ook een boete? ”, vraagt Wil zich af.
Veel van de nee-stemmers delen het standpunt van de cliëntenraad: er moet goed gekeken worden naar de situatie. “Nee, er is een groep mensen die dat niet expres doet. Je kan als je ziek bent, flink verward zijn en even niet alert of bij de tijd zijn. Iedereen is wel eens de weg kwijt en al helemaal bij ernstige ziekte trauma of overlijden”, vindt Marcia. En Saskia kan er uit eigen ervaring over meepraten: “Ik ben zware migrainepatiënt: met een migraineaanval kruip ik naar de wc en zijn die meters al teveel. Met een aanval die ik niet kan voorspellen moet ik mijn ziekenhuisafspraken afzeggen. Niet omdat ik niet wil maar niet kan. Moet ik daarvoor ook nog bestraft worden met een boete omdat ik ziek ben? Daarnaast kan ik in het weekend niemand bereiken om een afspraak op maandag nog tijdig af te zeggen of te verplaatsen. Dus een ziekenhuis gaat je bestraffen voor ziek zijn moet niet gekker worden.”
In de reacties staan ook de nodige opmerkingen over de kosten van de zorg, die toch al hoog oplopen. Volgens een aantal reageerders wordt er al genoeg verdiend. “Ze hebben al genoeg geld, wegwezen, een oor uitzuigen 80 euro, schei eens uit zeg. Zorgverzekeraars krijgen de schuld, terwijl zij megaveel vragen”, vindt Anna.
Waar bijna iedereen het wel over eens is, is dat als je niet kunt, afbellen wel zo sociaal is.
Vóór een boete: ‘net als bij de schoonheidsspecialiste
Op Facebook zijn ook de nodige voorstanders van het invoeren van de boete te vinden. Belangrijkste argument is dat in die tijd andere mensen geholpen kunnen worden. “Doen! Niet afmelden en gewoon wegblijven is asociaal en tijdverspilling voor medewerkers ziekenhuis!”, schrijft Henk. “Lekker laten betalen tenzij je een echt goede reden hebt. De zorg kost zo onnodig veel geld en kostbare tijd waardoor anderen geen afspraken kunnen maken”, aldus Ed. Dineke komt met een ander argument: “Doen! Schoonheidsspecialiste en pedicure doen dat al jaren als je niet afbelt.”
Een deel van de mensen die reageren, twijfelt of stelt voor eerst een waarschuwing in te voeren. Zo zegt Kirani: “Gedeeltelijk een goede oplossing; er zijn ook mensen die door ongeluk niet kunnen komen en niet eerder of niet kon afbellen. Deze mensen zouden dus geen boete moeten krijgen wat mij betreft. Je hebt ook mensen die nooit op komen dagen. Die zouden na 2 boetes geweerd moeten worden. Die boetes zijn naar mijn mening niet bedoeld om specialisten te betalen maar juist om meer mensen aan te nemen zodat de werkdruk minder wordt.”
‘De soep wordt niet zo heet gegeten als hij wordt opgediend’
Maar voorlopig is het überhaupt nog niet zover: als de boete wel wordt ingevoerd, zou dat in de eerste helft van 2024 zijn. Het bedrag van een paar tientjes zal dan in rekening worden gebracht aan een patiënt die zonder afmelding 24 uur van tevoren en zonder goede reden achteraf niet komt opdagen voor een consult of onderzoek. Baan vindt het goed dat er over gesproken worden. “Maar de soep wordt niet zo heet gegeten als hij wordt opgediend. Er is nu een ballonnetje opgelaten en daar komen reacties op. Maar we moeten het nog maar eens goed bespreken.”
Het voorstel zou eventueel nog voorgelegd kunnen worden aan het patiëntenpanel. Dat bestaat uit ruim 2500 patiënten die een paar keer per jaar een vragenlijst invullen over allerlei zaken die spelen in het ziekenhuis.
Dit is een verhaal van Marjolein Vos voor onze mediapartner RTV Dordrecht.