REGIO – Een 32-jarige leidster in een kinderopvang verliest meermaals haar zelfbeheersing en beledigt de dreumesen met heftige woorden. Het zou om een unieke zaak in Nederland gaan. Maar is het erg, als de kinderen toch niet snappen wat ze zegt?
“Mevrouw heeft Alex uit zijn kinderstoel laten vallen en Charlotte van twee beledigd door ‘mongool’ te roepen”, opent de officier van justitie. Voor de rechter zit kinderleidster Sofia*. De moeder van Alex is er ook. Sofia zei nog meer lelijke dingen. Dat weten we, omdat twee jonge stagiaires stiekem geluidsopnames hebben gemaakt. De leidster wordt gearresteerd en zit twee dagen in de cel voor ze weer vrij mag.
“Hij was heel druk, hij trok zichzelf op aan de tafel. Dat vond ik niet fijn”, zegt Sofia over de val van Alex. “Ik heb het met de moeder besproken. Die zei: doe het tuigje maar af. Hij was heel behendig. Dan liet hij zich langs de poten van de kinderstoel omlaag glijden. Dat deed hij heel vaak.” De leidster van de Rotterdamse kinderopvang praat snel en vertelt kordaat en met zelfvertrouwen. Haar samengebalde handen verraden dat ze ook gespannen is.
Luna en Christel, twee jonge stagiaires zien dat kleine Alex uit zijn stoel wil. Ze vragen aan de leidster of ze hem moeten pakken. Sofia: “Nee, laat maar gaan, zei ik. Alex is een groot en zwaar kind. Hij was 2,5 jaar toen. Als je een verkeerde beweging maakt, dan ga je door je rug.”
Het gaat toch mis en Alex valt halverwege de klauterpartij uit de stoel en op zijn knieën. Volgens de leidster een bescheiden incident. “Hij rende meteen door naar de speelruimte. Ik heb zijn knieën bekeken en zag niets.” Maar dat zien de stagiaires toch anders. De rechter:“ Ze zeggen dat hij gilde van de pijn. En u stond erbij te lachen.”
“Dat is niet waar”, antwoordt Sofia ferm. “Ik schoot in de lach van de schrik.” De officier: “Luna en Christel stappen niet voor niks naar de politie. Ze luisteren naar u, omdat dat zo hoort, maar ze zien dat het niet klopt.” De meisjes laten op het politiebureau hun geluidsopnames horen. Sofia noemt de peuters ‘mongool’ en ‘kankermongool’. En dat is nog lang niet alles. Ze dreigt ook dat ze een kind van de trap wil gooien. De moeder van Alex laat voor het eerst van zich horen en roept boos ‘Wát?!?’ door de zaal.
‘Blijf in je poep’
“U zegt bepaald geen fraaie dingen op de geluidsopname”, zegt de rechter. Tegen een kindje dat niet verschoond wil worden, roept ze: ‘Blijf in je poep dan!’. En tegen peuter Charlotte zegt ze ‘Hou je mond, mongool’. “Vind je dit normaal?” En dan is er dus het ‘kankermongool’. Omdat het allemaal is vastgelegd, is er geen ontkennen aan. Kinderen die liggen te slapen met een slaapmaskertje op, zou de leidster volgens justitie expres laten schrikken.
“Toen ik het terug hoorde, ben ik erg geschrokken. Ik ga het niet goedpraten”, zegt Sofia. De advocaat van Alex’ moeder is fel. “De geluidsopnames zijn walgelijk. Ze zegt: ‘Ik ga Davy de keel doorsnijden met een mes. Heen en weer.’ En dat tegen kinderen die niet eens kunnen praten! Hoe kan dit in hemelsnaam gebeuren op een plek waar je je kinderen veilig waant? Ik snap niet dat de verdachte ooit voor dit vak heeft kunnen kiezen.”
“Werkt u nog bij de kinderopvang?”, wil de rechter weten. Het antwoord is nee. “En ik heb ook geen plannen om terug te keren. Toevallig heb ik vandaag een sollicitatiegesprek gehad voor iets heel anders. Volgende week ga ik aan de slag.” Sofia gaat mensen telefonisch advies geven. “Het was toen een erg nare situatie”, zegt ze. Het is even stil. Dan breekt ze en huilt. De moeder van Alex sist boos en schudt haar hoofd.
‘Excuses aanvaard’
De vraag die boven de kleine Rotterdamse rechtszaal hangt is: waarom? Waarom zei Sofia zulke bizarre dingen? “Het werd me te veel”, zegt ze. “Ik zat bijna in een burn-out. Ik wil het niet goedpraten, maar ik zat er doorheen. Ik wilde laten zien dat ik geen hulp nodig had en dat ik de wereld aankon.” De rechter reageert: “Juist in kinderdagverblijven heb je veel stressvolle situaties. Kinderen huilen, hebben honger en moeten naar de wc.”
Met de moeder van kleine Charlotte die voor ‘mongool’ werd uitgemaakt is alles uitgepraat en zijn Sofia’s excuses aanvaard. Het meisje gaat nog altijd naar het dagverblijf en komt altijd met een fijn gevoel thuis, zegt de advocaat van Sofia. “De moeder is door de politie onder druk gezet om aangifte te doen. Ze wil deze rechtszaak helemaal niet en wil er dan ook niks mee te maken hebben. De zaak is voor haar afgedaan.”
Dat is voor de moeder van Alex die op zijn knietjes uit de kinderstoel viel, duidelijk niet zo. Ze eist 1.500 euro smartengeld. Haar advocaat spreekt over ‘lichamelijke en geestelijke terreur’ en over een zaak die eigenlijk nooit voorkomt in Nederland. De officier zegt: “Kun je een kind van 2 jaar en een paar maanden beledigen? Ja, dat kan. Een kind hoeft niet alles te snappen.”
De advocaat van Sofia mikt op vrijspraak. “Voor wie doen we dit eigenlijk? Charlotte heeft er helemaal geen weet van en de moeder van Alex zei ‘bindt hem maar met een sjaal vast aan de stoel’.” De moeder van Alex is woedend als ze dat hoort. “Niet waar!”, roept ze door de zaal. De rechter kijkt de moeder zeker vijf seconden met strenge ogen aan. De vrouw kalmeert weer. Dan slaat zij haar handen voor haar ogen en huilt. De sfeer is zwaar deze zitting.
De advocaat van Sofia wijst er ook op dat de beledigingen niet rechtstreeks tégen de kinderen waren, maar óver de kinderen. “Het was geen opzet, maar een uiting van frustratie.” De rechter: “Ik geloof het als u zegt dat u boven uw theewater was.” De rechter zegt dat hij even bedenktijd nodig heeft voor zijn vonnis. Alle aanwezigen verlaten de zaal en vormen in de wachtruimte hun eigen kampje.
Het vonnis
“Het is niet vereist dat iemand snapt dat hij wordt beledigd”, zegt de rechter. “Anders kun je wel alles zeggen tegen kinderen of volwassenen met een geestelijke beperking. En u had het kind moeten behoeden voor een val. Ik denk dat hij pijn heeft gehad. Naast de twee dagen die Sofia al vastzat moet ze 400 euro boete betalen en 500 euro smartengeld aan de moeder van Alex. Die kijkt niet blij. “Ik ben blij dat voor u dat u een andere weg bent ingeslagen en dat u ander werk heeft”, zegt de rechter tot slot.
*Omwille van privacyredenen zijn de namen in dit artikel gefingeerd.
Dit is een verhaal van Maurice Laparlière voor onze mediapartner Rijnmond.