REGIO – Onze regio moet duizenden asielzoekers meer gaan opvangen als gevolg van de spreidingswet die de Eerste Kamer vorige week heeft aangenomen. Het gaat om opvang voor meerdere jaren, zoals in het asielzoekerscentrum in ‘s-Gravendeel. Hoe gaat het er daar eigenlijk aan toe? De 30-jarige Ahmad Algohbary is journalist uit Jemen. Hij leidt Rijnmond rond.
“Het is klein, maar fijn”, zegt Ahmad over de stacaravan die hij met drie andere vluchtelingen deelt. Alles is echt ieniemini: de zithoek, de keuken, de douche en de slaapkamers. Op het terrein van het asielzoekerscentrum in ‘s-Gravendeel staan 88 chalets voor vier of zes personen.
Ahmad schreef voor de Britse krant The Guardian en maakte een documentaire voor de Arabische nieuwszender Al Jazeera. Daarvoor heeft hij ook een prijs gewonnen. Toevallig rolde hij in de journalistiek nadat hij op sociale media was gaan twitteren over de oorlog en humanitaire crisis in zijn land. Buitenlandse media zochten daarop contact met hem. Door zijn beroep kwam Ahmad uiteindelijk in de problemen gekomen en moest hij vluchten. “In mijn land mag je niet vrij je mening hebben.” Collega’s van hem zijn gemarteld, gevangengezet en hebben zelfs de doodstraf gekregen.
Net een camping
Het asielzoekerscentrum ligt op een nogal afgelegen plek in de Hoeksche Waard. De dichtstbijzijnde supermarkt en bushalte in het dorp ‘s-Gravendeel zijn twintig minuten lopen. Het ziet eruit als een camping; met stacaravans, een receptie, kantoor, recreatieruimte en washokken. Er staat een hek omheen. Rondom liggen weilanden en de rivier de Dordtse Kil.
De meeste vluchtelingen in het azc komen uit Syrië, Afghanistan, Jemen en Irak. Onder hen zijn veel gezinnen. De jonge kinderen gaan met de bus naar een basisschool in de gemeente Hoeksche Waard. De tieners gaan op de fiets naar een middelbare school in Dordrecht. Voor de volwassenen zijn er activiteiten op het terrein. Ze mogen ook betaald werk doen als hun asielaanvraag minstens zes maanden in behandeling is.
Geen Ter Apel
Volgens locatiemanager Ali Honar is het rustig op ‘zijn’ azc. Tuurlijk is er wel eens een incident. “Dat heb je overal.” Het is niet te vergelijken met de onrust bij het aanmeldcentrum in het Groningse Ter Apel. Daar moeten alle asielzoekers die voor het eerst in Nederland aankomen zich laten registreren. Het is er overvol en er is volgens omwonenden veel overlast.
Om draagvlak in de omgeving te creëren opent het azc ieder jaar de poort voor de buurt en belangstellenden. “Iedere keer komen er heel veel mensen langs.” Ook houdt Ali korte lijntjes met de gemeente en betrokken instanties. “Als er iets is, kunnen ze me bellen.”
‘s-Gravendeel is tot nu toe het enige azc in onze regio. Hier kunnen vluchtelingen langer verblijven dan in de noodopvang. Het is in 2021 voor de derde keer open gegaan. Het terrein van het Centraal Opvang Asielzoekers (COA) ging in 1992 voor het eerst open voor de opvang van Bosniërs die vanwege de Balkanoorlog waren gevlucht. Het sloot in 2013. Toen werden de caravans weggehaald en bleef het terrein leeg achter. In 2015 werd het opnieuw opgebouwd voor de opvang van gevluchte Syriërs. In 2018 sloot het weer.
Gesleep met asielzoekers
Ahmad heeft vaak moeten verkassen. Van het aanmeldcentrum in Ter Apel, naar een tent, toen naar een boot in Stellendam, daarna een noodopvang in Spijkenisse en nu dit azc. Een hoop gedoe, maar hij is dankbaar. “Als ik een bed heb en een warme maaltijd krijg, is het genoeg. Ik ben er dankbaar voor.”
De spreidingswet moet een einde maken aan het gesleep met asielzoekers van tijdelijke noodopvang naar tijdelijke noodopvang. Volgens locatiemanager Ali Honar is dat goed voor iedereen, want steeds verhuizen voor een paar weken of paar maanden is geen oplossing. Hij spreekt uit eigen ervaring. “Het woord zegt het zelf al: het is tijdelijk. Ik heb een locatie geopend voor vijf weken en daarna dezelfde mensen op een andere locatie weer welkom geheten. Dat steeds verhuizen is niet goed voor de asielzoekers, maar ook niet goed voor de omgeving, voor de omwonenden, voor het COA en andere organisaties waar we mee samenwerken”, legt hij uit. Vaste opvangplekken zijn beter dan al die tijdelijke boten, hotels en sportzalen.
‘Altijd protest en na een tijdje niets meer’
Tuurlijk realiseert hij zich dat het een monsterklus is om duizenden plekken erbij te regelen. Ook is hij niet blind voor de maatschappelijke weerstand in ons land. Dat maakt hij vaker mee en begrijpt hij ook. Honar werkt al heel lang voor het COA en was al eerder locatiemanager in ‘s-Gravendeel.
“In het begin hoor en zie je heel veel protest, maar na een tijdje helemaal niks meer. Op het moment dat het gaat sluiten, is het protest juist andersom. Dat heb ik zo vaak meegemaakt. Ook in ’s Gravendeel”, zei hij in 2013 tegen Rijnmond. ‘s-Gravendelers hebben toen nog actiegevoerd om de sluiting tegen te houden. Een aantal bewoners deed vrijwilligerswerk in het azc en hielp vluchtelingen met een lift naar het dorp.
Honar was ook locatiemanager van het azc in Rotterdam-Beverwaard dat in 2021 werd gesloten. Vijf jaar daarvoor in 2015, toen bekend werd dat er een azc in wijk kwam, stond de Beverwaard op z’n kop. Dat is met een sisser afgelopen.
Fietskoerier in Dordrecht
De verkiezingswinst van Geert Wilders en zijn PVV is Ahmad niet ontgaan. Hij vreesde even dat er een streep zou worden gezet door zijn asielaanvraag. Vier weken geleden heeft hij te horen gekregen dat hij in Nederland mag blijven. Hij is nu officieel een statushouder. Voor hem wordt het wachten op een sociale huurwoning. Dat kan nog een tijdje duren, mogelijk zelfs anderhalf jaar. Ook hoopt hij dat zijn gezin mag overkomen. Hij heeft Jemen verlaten toen zijn dochtertje zes maanden was. Zij is nu 4,5 jaar. Al vier jaar heeft hij alleen contact met videobellen.
Ahmad werkt al als fietskoerier in Dordrecht. Op het azc is hij actief als tolk. Hij spreekt Engels, Arabisch en een beetje Spaans. En hij leert Nederlands. Trots demonstreert hij wat hij al kan. “Ik ben Ahmad, freelancejournalist uit Jemen. Wonen in ‘s-Gravendeel vind ik heel erg leuk.” En lachend zegt hij tot slot: “Ik houd niet van Nederlands eten.”
Kijkje achter de schermen in het azc ‘s-Gravendeel: klik hier.
Dit is een verhaal van onze mediapartner Rijnmond.