Mijn vrouw en ik kijken bijna elke avond samen naar een televisieserie via een streamingdienst. Wat opvalt is dat we uiteindelijk toch weer vaak terecht komen bij een whodunit. Wie is de moordenaar? Sommige series geven het antwoord pas na tien afleveringen.
Wat is dat toch met zo’n misdaadserie dat we dat zo boeiend blijven vinden? Het heeft haast iets sadomasochistisch. We willen zo lang mogelijk in het onzekere vertoeven en liefst telkens een ander personage verdenken want als vanaf het begin duidelijk is wie de dader is, voelen we ons bekocht. Maar als de dader een persoon is die pas op het laatste moment ten tonele verschijnt vinden we dat ook flauw. We willen dus eigenlijk beetgenomen worden. Maar ja, als je dat als kijker eenmaal weet ga je daar ook weer rekening mee houden. Het zal wel de broer van het slachtoffer zijn want die ziet er zo onschuldig uit, denk je dan.
Wat natuurlijk ook fijn is aan zo’n whodunnit is dat je als kijker vaak vrij snel een concreet probleem krijgt voorgeschoteld. Wie heeft het gedaan en waarom is een zeer duidelijke vraag en je wordt uitgedaagd om mee te gaan denken met degene die de moord moet oplossen. En meedenken is meeleven.
In onze beschaafde moderne wereld hebben we vaak niet zoveel acute problemen die we moeten oplossen. We hebben misschien wel zorgen, maar ’s avonds om half negen hebben we die meestal geparkeerd en bestaat het gevaar dat we ons gaan vervelen. Daarom schotelen we ons zelf een schijnprobleem voor. Omdat zo’n serie natuurlijk slechts fictie is moet het wel een groot probleem zijn dat we moeten helpen oplossen.
Ach zo’n whodunnit is ook gewoon een feel-good movie. Net als je denkt dat het mysterie niet op te lossen is komt de held met wie je hebt lopen meedenken met de oplossing. Niet alleen is het dan fijn dat de moord is opgelost, ook wordt je rechtvaardigheidsgevoel bevestigd. En je gevoel van veiligheid natuurlijk. Zodra je de tv uit zet, realiseer je je toch eventjes ongemerkt dat er bij jou thuis gelukkig geen moordenaar door het huis sluipt.
Onze beschaving heeft het punt bereikt dat we het zo goed hebben dat we een schijncrisis creëren om ons beter te voelen nadat die zogenaamde crisis is opgelost. Geert Wilders en Marjolein Faber hebben dat ook goed begrepen.
Reageren kan via: peter.deliefde@rtvpapendrecht.nl.
Peter heeft deze column uitgesproken tijdens de uitzending van Praatpaal Papendrecht van 24 september op Papendrecht FM.