Door Ingrid Smits
Als rechercheurs onderzoek doen naar een groep drugscriminelen, komen ze berichten tegen over ‘een platte vuilnisman’. Het spoor leidt naar Piet, die al tientallen jaren bij de Roteb werkt. Met zijn wagen zou hij drugsafval hebben afgevoerd bij een Rotterdams woonwagenkamp.
“Bent u zenuwachtig”, vraagt de rechter aan Piet*.
“Ja”, zegt de bijna gepensioneerde verdachte, die voor het eerst van z’n leven in de beklaagdenbank zit.
Piet – lang, kort grijs haar, brilletje, grote ketting om de nek – werkt al sinds mensenheugenis voor de Roteb. Als bestuurder van een vuilniswagen haalde hij tientallen jaren grofvuil op. Van afgedankte bankstellen tot puin. Maar een paar jaar geleden zou hij ook criminelen een handje hebben geholpen door hun drugsafval af te voeren. Justitie zegt daar genoeg bewijs voor te hebben.
Piet is deze ochtend niet in zijn eentje naar de rechtbank gekomen. Hij heeft een advocaat bij zich en voor de morele steun is zijn dochter er ook. “Dat is fijn”, vindt de verdachte.
De publieke tribune is verder gevuld met een schoolklas. Het zijn havo 4-leerlingen van het Libanon Lyceum in Rotterdam-Kralingen, die het proces volgen voor het vak maatschappijleer. “Kan het even stil zijn?”, zegt de rechter streng als twee tieners zachtjes met elkaar zitten te kletsen. “Want wat jullie doen, leidt af.”
Blauwe vaten en jerrycans
Met zijn vuilniswagen zou Piet een paar keer blauwe vaten en jerrycans hebben opgehaald bij een woonwagenkamp in Rotterdam. Het spul kwam niet van het kamp zelf, maar werd aangevoerd door een witte Ford Transit.
De achterkanten van de voertuigen werden dicht bij elkaar gezet en daarna ging de lading van de ene wagen in de andere. Volgens een uitzendkracht, die met Piet werkte, verspreidden de jerrycans en vaten een indringende geur. “Het leek een beetje op benzine”, vertelde hij aan de politie.
Betrokken criminelen noemden Piet in hun berichtjes ‘de platte vuilnisman’. Piet zelf kreeg de boodschap dat hij later geld kon gaan ophalen bij ene Janus. “Komt goed”, schreef hij volgens de recherche terug.
‘Ken drugsbaas niet’
Volgens Piet is er weinig waar van wat hem voor de voeten wordt geworpen. “Ik ben weleens bij het woonwagenkamp geweest”, erkent hij. “Maar dat was nou eenmaal een hotspot, een plek waar altijd veel afval op te halen was. Ik heb er weleens stenen opgehaald. Of een vat met olie. Dat laatste kon je ruiken.”
De drugsbaas met wie hij contact zou hebben gehad? Die zegt hij niet te kennen. “Ik ken alleen Sylvia. Dat schijnt zijn vrouw te zijn.”
‘U staat met hem op de foto’
“Uit gegevens uw telefoon is gebleken dat u wel degelijk een telefoongesprek hebt gevoerd met deze meneer”, werpt de officier van justitie tegen. “En u staat ook met hem op de foto.”
Piet houdt stug vol dat de man, tegen wie nog een strafrechtelijk onderzoek loopt, hem onbekend is. “Ik ken hem alleen van gezicht.”
En de betalingen dan? Hoe zit het daarmee? “Er is mij wel eens vijf euro aangeboden”, vertelt Piet. “Maar ik wilde dat geld niet aannemen. Dat is toen in de cabine van de wagen gegooid. Verder heb ik nooit iets gekregen. Ik haalde dat afval op als vriendendienst.”
‘Het is dat ik een hond heb…’
Voor Piet blijkt er sinds de zomer van 2022 veel veranderd. Bij een supermarkt, niet ver van zijn huis, werd hij toen door de politie van de straat geplukt en naar een bureau gebracht. Veel buurtgenoten zagen het gebeuren. Piet werd verhoord en zat een nacht in de cel.
Sindsdien verstopt hij zich het liefst. Uit schaamte. “Het is dat ik een hond heb”, zegt hij tegen de rechter, “anders kwam ik nooit meer buiten”.
Zijn baan op de vuilniswagen is hij kwijt. Toen de Roteb hoorde waar Piet van verdacht werd, kreeg hij eerst drie maanden schorsing aan de broek. Daarna werd hij overgeplaatst naar een opslagplaats voor strooizout. Hij ervaart de overplaatsing als ‘een degradatie’.
“Wat zou een gevangenisstraf voor u betekenen?”, wil de rechter weten.
“Daar zou ik kapot aan gaan”, zegt Piet.
Productie synthetische drugs
De officier van justitie gaat staan om zijn strafeis bekend te maken. Hij stelt dat Piet lang heeft moeten wachten op de rechtszaak en kondigt alvast aan dat hij daar hij rekening mee zal houden.
Volgens de officier is Piet medeplichtig aan de productie van synthetische drugs. “Als chauffeur van het afval had hij weliswaar een kleine rol, maar het is niet goed wat hij deed.”
De officier vindt ook bewezen dat Piet betaald is voor zijn diensten. Hij wil de verdachte niet naar de gevangenis sturen, maar eist een forse taakstraf: 240 uur.
Leven als kluizenaar
Piets advocaat kan zich daar niet in vinden. Volgens hem wist Piet helemaal niet dat hij drugsafval ophaalde bij het kamp. En is hij daar ook nooit voor betaald. Hij vraagt de rechter rekening te houden met de impact die de zaak op zijn cliënt heeft gehad. “Meneer is in functie gedegradeerd en leeft nu als een kluizenaar.” De advocaat gaat voor vrijspraak.
Het laatste woord is aan Piet. “Wilt u nog iets kwijt?”, vraagt de rechter. De verdachte houdt het kort en zegt dat hij ‘gewoon’ z’n werk heeft gedaan.
Dan gebeurt er iets bijzonders. Waar de politierechter bijna altijd direct met een uitspraak komt, wil hij zich nu nog een half uur terugtrekken achter de schermen. Je zou het bedenktijd kunnen noemen. “Ik kom om 11:30 uur met mijn vonnis”, klinkt het.
De meeste leerlingen van het Libanon Lyceum wachten dat moment niet meer af. Hun les zou officieel tot 11:00 uur duren. Dat is het nu. En ja, buiten schijnt de zon…
Het vonnis
Met nog een handvol wél geïnteresseerde middelbare scholieren in de zaal komt de rechter om 11:35 uur met zijn uitspraak. Volgens hem staat vast dat Piet op het woonwagenkamp is geweest en dat hij zijn vuilniswagen bij de Ford Transit plaatste. “Maar het dossier biedt onvoldoende aanknopingspunten om te stellen dat u wist wat daar precies gebeurde.” Piet wordt daarom vrijgesproken van het vervoer van drugsafval.
De rechter vindt wel bewezen dat Piet zich voor zijn diensten heeft laten betalen. Onderschepte berichten als ‘Je kunt bij Janus je geld ophalen’ zijn daar volgens hem het bewijs van. Wat Piet precies verdiend heeft? Dat is uit het dossier niet op te maken, stelt hij.
“Ik neem in aanmerking dat deze zaak lang boven uw hoofd heeft gehangen”, zegt de rechter. “En ook dat u op uw werk geschorst bent geweest en een andere functie hebt gekregen. Daarom kom ik uit op een aanzienlijk lagere straf dan de officier heeft geëist. Ik veroordeel u tot een taakstraf van veertig uur. Daarvan trek ik twee uur af, omdat u al een dag in voorarrest hebt gezeten.”
Piet hoort het vonnis roerloos aan. Daarna staat hij op en loopt naar zijn dochter. Voordat de twee de zaal verlaten nemen ze even de tijd voor een stevige knuffel.
De namen in dit artikel zijn gefingeerd.
*Dit bericht verscheen eerder bij onze mediapartner Rijnmond.
Volg ons ook op ons WhatsApp kanaal: https://whatsapp.com/channel/0029VaoRvYF6rsQtr0tBRu3u