door Lysanne Jackson
Bodemdaling is een keuze. Een keuze waar huizen door verzakken, broeikasgassen vrijkomen en de natuur verdroogd en vervuild raakt. Wij kunnen er ook voor kiezen om bodemdaling te stoppen of zelfs om te keren. Waarom doen we dit dan niet? Laten we eens goed kijken naar de besluitvorming en mogelijkheden in de veengebieden, waar de effecten het sterkst zijn.
Eerst: bodemdaling zorgt voor veel meer problemen dan we ons in eerste instantie inbeelden. Misschien wel het belangrijkste is dat er bij bodemdaling veel CO2 vrijkomt. Veenoxidatie zorgt voor maar liefst 4% van de totale CO2-emissie van Nederland, evenveel als twee miljoen auto’s. Naast het klimaat krijgt ook het milieu een zware last te dragen. Veenoxidatie leidt tot uitspoeling van voedingsstoffen, waardoor stroomafwaarts in rivieren, meren en beekjes de ecosystemen door overmatige algengroei worden vernietigd. De veengronden zelf krijgen te maken met verzilting, en weidevogels die een vochtige bodem nodig hebben om te foerageren verhongeren.
Al deze lasten zijn collectief, en vooral voelbaar op de lange termijn. De laatste tijd zien we ook steeds vaker een ander soort schade: verzakkende funderingen. Steeds vaker zijn er berichten te vinden van (terecht) boze huiseigenaren die op zoek gaan naar antwoorden. Waarom wordt hier niets aan gedaan?
Het antwoord is helaas zoals zo vaak te vinden bij economische belangen op de korte termijn. We houden al decennia het grondwaterpeil kunstmatig laag, zodat grote stukken drassig land droog genoeg blijven voor de veehouderij. Dit land verzakt vervolgens, waarna we het waterpeil vérder naar beneden bijstellen om het alsnog droog te houden. Het is een vicieuze cirkel die onhoudbaar en onbetaalbaar is, en waarbij de gewone burger de lasten moet dragen.
We weten allang hoe we bodemdaling voorkomen, namelijk een hoger grondwaterpeil en een natuurlijke inrichting met meer vegetatie rondom watergangen en overstroomgebieden waar de rivier naartoe kan uitwijken. Dit is noodzakelijk om water langer vast te houden waar en wanneer nodig. Dit is ook een oplossing om wateroverlast te voorkomen op momenten van hevige neerslag, zoals onlangs in ons gebied langs de Linge. Deze maatregelen worden te vuur en te zwaard bestreden door de veehouderij, en alle kosten voor klimaat, milieu en huiseigenaren worden afgewenteld op de staat. Als burgerlid bij waterschap Rivierenland heb ik me afgelopen jaren ingezet voor een andere inrichting van het watersysteem.
Ik ben geschrokken van de keuzes die de andere partijen maken. Ze verschuilen zich vaak achter het argument dat de bodemdaling veroorzaakt wordt door klimaatverandering en dat dat buiten onze macht ligt. Terwijl de echte boosdoener de onnatuurlijk lage waterpeilen en inrichting van ons watersysteem zijn. Sterker nog, klimaatverandering wordt juist verergerd door de bodemdaling vanwege de broeikasgassen die vrijkomen tijdens veenoxidatie.
We hebben een sterk waterschap nodig dat daadwerkelijke veranderingen durft door te voeren en haar taken en verantwoordelijkheden serieus neemt en boven de financiële korte termijn belangen van een enkele sector durft te stellen. En jij kunt daarbij helpen. Op 15 maart zijn de verkiezingen voor de Provinciale Staten én voor de Waterschappen. Ga in ieder geval stemmen, je kunt nu nog kiezen!