REGIO – Overloopgebied de Noordwaard in de Biesbosch doet vrijdag waar het voor bestemd is: de Drechtsteden droog houden. Het gebied bij Werkendam stroomt flink vol, nu het water op de rivier de Merwede steeds hoger komt. De maatregel voorkomt ernstige wateroverlast in de steden, maar heeft ook gevolgen voor de natuur, bezoekers en de bewoners in het gebied.
“De Noordwaard stond vrijdagochtend vroeg al vol water”, vertelt Harm Blom van Staatsbosbeheer. Dit is een gevolg van de vele regen van de afgelopen weken. Daardoor zitten rivieren, meren en beken al een tijdje behoorlijk vol. “De waterstand gaat nu richting 1,80 meter boven NAP, vanmiddag komt die boven 2,10 à 2,15 meter boven NAP uit. Misschien nog wel wat hoger. Dit is dik een meter of anderhalve meter hoger dan we gewend zijn. Alle lage delen van de Biesbosch lopen dus over.”
Dit heeft te maken met de hoge stand van de Noordzee aan de ene kant, in combinatie met de hoge stand van het rivierwater dat van de andere kant richting de Biesbosch stroomt. Daardoor kan het water nergens naartoe. In februari 2020 was dit voor het laatst het geval. Toen was Harm er ook bij.
“Wat het nu bijzonder maakt, is dat we drie keer hoogwater in twee dagen hebben. Bij elke vloedsituatie op de Noordzee kan de rivier niet afstromen. Dan gaat de drempel drie keer over. Dat is heel bijzonder”, legt Harm uit.
Wegen overstromen
In 2021 was er zelfs vier keer sprake van zo’n ‘samenspel’ van de Noordzee en de rivieren. “Maar toen ging het vooral om het Maaswater. Nu staat vooral het Rijnwater hoog. Maar de Biesbosch doet wat het moet doen: gebieden die daarvoor bedoeld zijn lopen nu onder water.”
Tijdens het interview rijden twee auto’s stapvoets over één van de wegen, terwijl het water hen omsluit. Minuten later staat het water al te hoog om nog over de weg te kunnen rijden. De boswachter waarschuwt om die reden andere weggebruikers voor mogelijk gevaar als de rivieren overstromen. “Het verkeer op de dijken kan op takken rijden die vanwege het hoge water daarop achterblijven. Alleen bij Werkendam en de Pontweg staat een waarschuwingsbord. Maar mijd de Biesbosch dus even voor je eigen veiligheid.”
Geen natte voeten
In de Noordwaard staan ook enkele huizen. Een van de bewoners is Geurt Verhoeks . Hij vaart met de pont al dertig jaar over van de Dordtse Biesbosch naar de Brabantse Biesbosch. “Ik heb jarenlang bij Staatsbosbeheer gewerkt. Ik heb de mazzel dat ik daardoor hier kan blijven wonen.”
Bang om natte voeten te krijgen, is Geurt niet, want zijn huis ligt 3 meter boven NAP. “We wonen nog op een oude terp, een oude boerderij eigenlijk. Dat is op zich goed wonen”, vertelt Geurt. Niemand in de Noordwaard heeft volgens Geurt last van het hoogwater. “Het gebied is zo ingericht dat niemand er last van heeft.”
Geurt haalt zijn schouders op. Het hoogwater hoort eenmaal bij wonen in de Biesbosch. “Anders moet je hier niet gaan wonen”, nuanceert hij. “Uiteraard heeft het charme. De mooiste tijd is deze tijd: het najaar, de herfst en het hoogwater.” Vroeger moest hij bij hoogwater zijn paarden naar zijn huis toehalen. “Want die lopen anders wél het water in.”
Hagel en onweer
Ook voor de dieren is het dus beter als er zo min mogelijk autoverkeer door de Biesbosch rijdt. Dieren moeten vanwege de hoge waterstand namelijk hoger gelegen plaatsen opzoeken. “Maar alleen de hoge Bandijk is nog begaanbaar. Houd daar dus rekening met vluchtende dieren. Dan praat je over hazen, konijnen, vossen, reeën en marterachtigen. Het verkeer moet dus extra goed opletten, want reeën bijvoorbeeld kunnen anders geen kant op.”
Vanwege zware windstoten heeft het KNMI voor het westen van Nederland code geel afgegeven. “Vooral tijdens de buien zal het gaan waaien”, zegt Stefan van der Gijze, weerman bij Rijnmond. “In de ochtend waait het al flink, maar vanaf 14:00 uur moeten we rekening houden met landinwaarts zware windstoten van 75 tot 90 kilometer per uur en aan de kust zelfs zeer zware windstoten tot 110 kilometer per uur. Bij die buien is ook kans op hagel en als klap op de vuurpijl kan het ook nog gaan onweren.”
Boswachter Harm geniet stiekem van al het water. “De kracht van de Biesbosch is dat het een zoetwatergetijdengebied is. Hoog en laag water hoort erbij. Ik vind het prachtig. Maar dat niet alleen: de natuur heeft er ook baat bij.”
Dit is een verhaal van onze mediapartner Rijnmond.